Badania archeologiczne na rynku
W okresie od czerwca do października 2022 r. przeprowadzone zostały prace archeologiczne związane z inwestycją pn.: „Remont i przebudowa rynku miejskiego wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu – ETAP I, na dz. 144, 145, 146, obręb 2 Myślibórz przy ul. Rynek im. Jana Pawła II w Myśliborzu”.
W ich trakcie zarejestrowano 22 obiekty nieruchome, a także pozyskano materiał ruchomy w postaci: ceramiki średniowiecznej (944 fragmenty), ceramiki nowożytnej (338 fragmentów), przedmiotów metalowych (157 fragmentów) oraz licznych kości zwierzęcych.
Do najciekawszych i najlepiej zachowanych obiektów należy zaliczyć:
- obiekt 1 – pochówek szkieletowy konia o charakterze sepulkralnym, z żelaznym grotem bełtu kuszy, zlokalizowanym w odcinku szyjnym,
Szkielet konia (fot. M. Szymczyk)
- dwa obiekty (3 i 4), które są pozostałościami po budynkach zbudowanych w konstrukcji szachulcowej. Odkryto tu m.in. pion do gry z dwoma otworami, wykonany z członu palcowego bydła,
Rzut z góry na obiekt nr 3 (fot. i oprac. M. Szeremeta)
Rzut z góry na obiekt nr 4 (fot. i oprac. M. Szeremeta)
Pion do gry z członu palcowego bydła (fot. D. Makowiecki)
- kamienne fundamenty dwóch budynków: pierwotnego ratusza z zachowanymi schodami (obiekt 17) oraz piwnicy budynku mieszkalnego datowanej na XIV-XVII w. (obiekt 18), w której pośród licznego materiału ceramicznego odkryto naczynko gliniane typu grapen z wypełniskiem spalonych ziaren: jęczmienia zwyczajnego (Hordeum vulgare), niewielkiej ilości pozostałych zbóż oraz roślin dziko rosnących takich jak: kąkol polny (Agrostemma githago), przytulia fałszywa (Galium spurium), rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum) oraz wyka (Vicia sp.).
Rzut z góry na fundamenty (obiektu nr 18) piwnicy budynku mieszkalnego (fot. i oprac. M. Szeremeta)
Naczynie ceramiczne typu grapen (fot. i oprac. A. Stempińska)
Badania archeologiczne zostały przeprowadzone przez Muzeum Pojezierza Myśliborskiego we współpracy z Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Stargardzie po uzyskaniu stosownej decyzji Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie. Pozyskany materiał poddano m.in. analizie archeobotanicznej, zoomorficznej i C14.
Ratusz z XIV w.
Kamienne mury wraz z fragmentem ceglanych schodów, będące prawdopodobnie pozostałością pierwszego ratusza, odsłonięto w trakcie badań archeologicznych prowadzonych w roku 2022, w związku z rewitalizacją rynku.
Odsłonięte fragmenty murów to prawdopodobnie pozostałość pierwszego ratusza, który powstał w latach założenia miasta (2 poł. XIII w.), a spłonął – jak podaje Werner Reinhold w „Chronik der Stadt Soldin” – w 1530 r. Odkrycie jest na tyle istotne, iż nie znane było dotychczas położenie budowli - nie zachował się żaden plan miasta z tego okresu, najwcześniejszym jest plan Rüdigera z 1723 r., na którym widoczny jest już drugi z kolei ratusz miejski.
Plan miasta z 1723 r. G.C. Rüdigera (fot. Archiwum MPM)
Odsłonięty w ramach dalszych prac budynek posiadał wymiary 12,5×10,5 m, dłuższym bokiem zorientowany był na osi wschód-zachód. Na ścianie wschodniej odkryto ceglane schody prowadzące do przyziemia budynku. Fundament osadzony został na podsypce z jasnożółtego, drobnoziarnistego piasku, nad którą znajdowała się warstwa spalenizny grubości 0,3–0,4 m. z bardzo licznym materiałem ceramicznym.
Widok z lotu ptaka na odsłonięte fragmenty architektoniczne pierwotnego ratusza. (fot. M. Szeremeta)
Ceglane schody po wschodniej stronie pozostałości ratusza (fot. M. Szymczyk)
Ściana południowa we wschodniej części została zniszczona przez kamienno-ceglane ławy fundamentowe cokołu pomnika wzniesionego w XIX w. dla upamiętnienia poległych w wojnie prusko-francuskiej.
Ściana południowa pozostałości ratusza (fot. i oprac. M. Szeremeta)
Ściana północna o długości 11 m posiada zachowane w całości fundamenty. Pozyskany stamtąd materiał poddany został datowaniu radiowęglowemy C14, w wyniku którego, jego wiek określony został na lata 1300–1372 oraz 1120–1223.
Ściana północna pozostałości ratusza (fot. i oprac. M. Szeremeta)
W ścianie wschodniej zachowany został odcinek północny o długości 6,4 m. Przy jego północno-wschodnim narożniku odsłonięto schody ceglane, 14-stopniowe (strop na poziomie 65,45 m n.p.m., spąg 63,74 m n.p.m.). Po stronie północnej schodów znajduje się oryginalny zawias żelazny. Odcinek południowy fundamentów muru został zniszczony przez kamienno-ceglane ławy fundamentowe cokołu pomnika z XIX wieku.
Ściana wschodnia pozostałości ratusza (rys. J. Moraczewski oprac. M. Szeremeta)
Materiał pozyskany z obiektu stanowiła głównie ceramika średniowieczna datowana wstępnie na pierwszą połowę XIV w. – 804 fragmenty. Mniej licznie wystąpiła ceramika nowożytna datowana na wiek XVI–XVII – 80 fragmentów, przedmioty metalowe – 33 sztuki oraz kości zwierzęce – 104 fragmenty.
Ściana zachodnia pozostałości ratusza (fot. i oprac. M. Szeremeta)