Budynek Muzeum
Muzeum Pojezierza
Myśliborskiego

wizualizacja drewnianych obwarować grodziska z bramą

Myśliborskie grodzisko jest usytuowane w odległości 1,5 km na północ od dzisiejszego miasta na wyniesieniu terenowym określonym jako Winnica Tumska (Domweinberg). Ma ono kształt prostokąta z zaokrąglonymi narożami, zorientowanego krótszymi bokami po osi kierunku wschód-zachód i jest ulokowane na spłaszczonym szczycie wzgórza o przybliżonych wymiarach: około 50 × 120 m. Strome zbocza o zachowanej wysokości 8–13 m potwierdzają obronny charakter miejsca. Historia badań tego terenu sięga schyłku XIX wieku. W niemieckich archiwach zachowała się informacja, że w 1877 roku znaleziono tam fragmenty naczyń, również ornamentowanych ukośnymi żłobkami oraz odciskiem sznura. Wydatowano je wówczas na wczesną epokę żelaza.

Pierwsze badania wykopaliskowe na grodzisku podjął niemiecki badacz Wolfgang Heiligendorff, który w 1938 roku założył wykop krzyżowy przecinający całe grodzisko po osi wschód-zachód i północ-południe. Wyniki tych badan niestety nie zachowały się.  Powojenne prace wykopaliskowe rozpoczęto w czerwcu 1958 roku. Prowadził je dr Włodzimierz Szafrański z ramienia Instytutu Historii i Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, przy współpracy niemieckiego Institut fur Vor- und Frühgeschichte der Deutschen Akademie der Wissenschaften w Berlinie. Potwierdzono wówczas dwie fazy użytkowania grodu: fazę starszą z okresu późnohalsztackiego (ok. 500–400 lat p.n.e) oraz młodszą, wczesnośredniowieczną, którą wydatowano na IX–X wiek. Za funkcjonowaniem grodu z epoki żelaza miała przemawiać ceramika, którą zarejestrowano w wale obronnym oraz znaleziska z badań przedwojennych. Ustalono, że są to fragmenty naczyń kultury łużyckiej grupy górzyckiej, które można datować na Hallstatt D (koniec IV wieku p.n.e).

Według W. Szafrańskiego górzycki gród mógł być siedzibą bogatego rodu, na co wskazywały znaleziska kosztownych przedmiotów brązowych występujących licznie w okolicy. Badacz ten uważał, że ruiny wału łużyckiego zostały wykorzystane we wczesnym średniowieczu do wykonania nasypu ziemnego otaczającego osiedle.

Kolejne badania na grodzisku, sfinansowane przez Urząd Miasta i Gminy w Myśliborzu, przeprowadził w latach 1977–1979 Bogusław Bojanowski z Muzeum Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim. Wyniki tych badań pozwoliły na wyróżnienie dwóch faz funkcjonowania grodu wczesnośredniowiecznego: starszej datowanej na przełom VIII/IX wiek i młodszej przypadającej do 2. połowy XII wieku. Ponadto zweryfikowane zostały ustalenia na temat śladów kultury łużyckiej. Edward Dąbrowski z Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze uznał bowiem, że wczesnośredniowieczni mieszkańcy grodu wykorzystali do jego budowy łużyckie warstwy kulturowe, a nie jak zakładano wcześniej nasypy. Kwestia chronologii osadnictwa łużyckiego pozostaje wciąż otwarta. Rezultaty wykopalisk wykorzystano także na potrzeby nowo powstałego muzeum w Myśliborzu: zrekonstruowano wał grodu, piec kopulasty oraz półziemiankę. Powstała wówczas wystawa stała pt. „Osadnictwo wczesnośredniowieczne na Pojezierzu Myśliborskim” będąca zaczątkiem ekspozycji archeologicznej, którą dziś można oglądać w Muzeum Pojezierza Myśliborskiego. 

fragment ekspozycji muzealnej z rekonstrukcją grodu

 

 

 

 

 

Rekonstrukcja półziemianki, pieca kopulastego i przekroju wału grodziska myśliborskiego na ekspozycji muzealnej oraz naczynia gliniane (częściowo zrekonstruowane) z X-XII w. stanowiące jej część.

Grzebień kościany

Grzebień kościany i sierp żelazny odnalezione na terenie grodziska myśliborskiego.

Przęślik kamienny i oprawka rogowa do noża odnalezione na terenie grodziska myśliborskiego.

 

Wycieczka na grodzisko:

Link do GoogleMaps z trasą Rynek - Grodzisko